The Economist mecmuasının 4 Şubat’ta yayımlanacak son sayısında çıkan “Yanmış bir Kuran, İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılmasını engelliyor” başlıklı makalede, İsveç’te Kuran yakılma hareketinin akabinde, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği süreci ve Türkiye’nin tavrı değerlendirildi. Mecmua, “Türkiye veto hakkını ele geçirdi” yorumunu yaptı.
Aşırı sağcı Rasmus Paludan’ın Stockholm’deki Türkiye Büyükelçiliği önünde Kuran yakmasını besleyen motivasyonun “ne olduğunun bilinmediğini” ileri süren The Economist, “aşırı sağcı dikkat cazip bir siyasetçi” olarak nitelendirdiği Paludan’ın daha evvel de emsal formda Kuran yaktığını, lakin bu sefer sonuçların farklı olduğu değerlendirmesini yaptı.
‘Türkiye kâfi bulmadı’
“Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılma müracaatlarını geciktirdiği” tabir edilen makalede, Kuran yakma olayının Müslüman dünyasında İsveç tersi şovlara yol açtığı ve akabinde AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da her iki ülkenin NATO’ya iştirak müzakerelerini askıya aldığı hatırlatıldı.
Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya iştirak müracaatları üzerinden 9 ay geçtiği belirtilen makalede, 30 üyeli Kuzey Atlantik İttifakı’nın 28 üyesinin müracaatları onayladığı, an itibariyle yalnızca Türkiye ve Macaristan’ın onay vermediği bildirildi. Öte yandan, Macaristan’ın yakın vakitte iki ülkenin müracaatlarını onaylayacağını açıklaması aktarıldı.
“Türkiye’nin iki ülkeden başta PKK olmak üzere, ‘Türk aykırısı teröristler’ olarak gördüğü hareketlere baskı yapmasını talep ettiği” belirtilen yazıda, NATO Doruğu’nda üç ülkenin imzaladığı mutabakata bağlı olarak İsveç ve Finlandiya’nın gerekli adımları attıklarını savunduğu, lakin “Türkiye’nin bu adımları kâfi bulmadığı” söz edildi.
İsveç: Türkiye’nin harekete geçme vakti geldi
The Economist’e konuşan İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billstrom, “Mutabakatı yerine getirdik ve Türkiye’nin harekete geçme vakti geldi” dedi. Yazıda, İsveç ve Finlandiya’nın “Türkiye’nin Suriye’yi işgal ettikten sonra uyguladıkları” ambargoyu kaldırdığı belirtilirken, İsveç’in “PKK da dahil olmak üzere terörist kümelerin üyeliğini cürüm sayan bir yasayı” gelecek ay çıkaracağı kaydedildi.
Öte yandan, Türkiye’nin İsveç’in “sığınma hakkı olan muhalifler” olarak gördüğü 100’den fazla kişiyi iade etmesini istediği de hatırlatıldı. Yazıda, “uzun müddettir iltica siyasetlerini memnuniyetle karşıladığı” için İsveç’te yaşayan yaklaşık 100 bin Kürt olduğu, öbür taraftan Finlandiya’da 15 bin Kürt’ün yaşadığı aktarıldı.
Türkiye’nin duruşunu “siyasi bir kampanya” olarak nitelendiren The Economist, “Erdoğan ilkbaharda yahut yazın başında şiddetli bir seçimle karşı karşıya; İsveç’in kelamda Kürt yanlısı ve Müslüman zıddı hareketleri üzerine [Türkiye’de] milliyetçi kızgınlığı körüklüyor” yorumunu yaptı.
‘Türkiye’de iç siyasetin bu tıp kararlara yol açtığını birçok sefer gördük’
Fin ve İsveçli yetkililerin, Temmuz ayında Litvanya’da düzenlenecek NATO Tepesi öncesinde, Türkiye’nin tavrını değiştireceği ve müracaatları onaylayacağı tarafında görüş bildirdiği söz edildi. İsveç Dışişleri Bakanı Billstrom, “Türkiye’de iç siyasetin bu cins kararlara yol açtığını birçok kere gördük” görüşünü lisana getirdi.
Türkiye’nin NATO müracaatlarını veto etme gücünün, “Avrupa sorunları üzerinde ucuz bir kaldıraç sağladığını” tabir eden The Economist mecmuası, görüştüğü Aslı Aydıntaşbaş’ın “Erdoğan’ın bu durumu Batı ülkelerine Suriye’deki Kürt kümelere verdikleri takviyesi azaltmaları için baskı yapmak için kullanabileceğini bile düşünebileceği” görüşünü aktardı.
‘ABD’nin müdahalesini gerektirebilir’
Erdoğan’ın ‘Finlandiya’nın NATO müracaatının onaylanabileceği lakin İsveç’e karşı çıkıldığı’ açıklamasının, “baskıyı artırmak için iki ülkeyi bölmeye çalışmasının” yansıması olduğu belirtildi.
Makalede, “Avrupa’daki pek çok açmaz üzere, bu durum da ABD’nin müdahalesini gerektirebilir. Örneğin uzun müddettir ertelenen F16 savaş uçaklarının satışını Erdoğan’ın iştirakleri onaylaması için bir pazarlık kozu olarak kullanabilir” denilerek ABD’den F-16 satışının İskandinavya ülkelerinin NATO’ya iştiraki için kullanılabileceği belirtildi.